Meer weten?
Wij helpen u graag
We ontvangen met regelmaat de vraag of dementie erfelijk is. Om deze vraag te beantwoorden is het allereerst belangrijk om te weten dat dementie veel voorkomt bij ouderen en een uitgebreid aantal verschijningsvormen kent, zoals de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie en Lewy body dementie. Wat is er bekend over de erfelijkheid van deze dementievormen? En welke andere factoren spelen een rol?
Er kan niet één oorzaak aangeduid worden voor alle dementievormen, maar er zijn wel risicofactoren die het ontstaan van dementie kunnen triggeren. Eén van deze risicofactoren is genetische aanleg, oftewel erfelijkheid. Dit betekent dat sommige vormen van dementie vaker voorkomen bij mensen die een bepaald gen hebben geërfd van hun ouders. We lichten de erfelijkheid voor drie veel voorkomende dementievormen toe.
Een dementievorm die erfelijk is, is de ziekte van Alzheimer. Deze ziekte kent twee vormen: sporadische en erfelijke Alzheimer. Sporadische Alzheimer is de meest voorkomende vorm, waarbij de ziekte niet wordt doorgegeven via de genen. Erfelijke Alzheimer is zeldzamer en wordt veroorzaakt door een mutatie in één van de drie genen die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van eiwit in de hersenen. Dit eiwit zorgt ervoor dat de hersencellen beschadigen en afsterven, wat leidt tot symptomen van Alzheimer.
Als iemand één van deze genmutaties erft van een ouder, dan is de kans groot dat er Alzheimer ontwikkeld wordt op jongere leeftijd dan normaal gesproken het geval is.
Vasculaire dementie is een vorm van dementie die wordt veroorzaakt door problemen met de bloedtoevoer naar de hersenen, zoals bijvoorbeeld bij een beroerte. Momenteel is er geen duidelijk bewijs dat vasculaire dementie erfelijk is.
Er zijn echter wel risicofactoren voor het ontwikkelen van vasculaire dementie die wel erfelijk kunnen zijn, zoals een familiegeschiedenis van beroertes of hoge bloeddruk. Het is belangrijk om bewust te zijn van deze risicofactoren. Dit kunt u doen door bijvoorbeeld een gezonde levensstijl te hanteren en medische behandeling te ondergaan wanneer dit nodig is.
Lewy body dementie (LBD) is een vorm van dementie die wordt veroorzaakt door abnormale ophopingen van eiwitten, ofwel Lewy-lichamen, in de hersenen. Er is nog veel onderzoek nodig om de precieze oorzaken van LBD te begrijpen. Momenteel is er geen duidelijk bewijs dat Lewy body dementie erfelijk is.
Sommige gevallen van LBD komen in families voor, wat suggereert dat er mogelijk een genetische component speelt in de ziekte. LBD wordt echter over het algemeen gezien als een ziekte die ontstaat uit een combinatie van zowel genetische als omgevingsfactoren.
Hoewel erfelijkheid dus een rol kan spelen bij het ontstaan van sommige vormen van dementie, betekent dit niet dat als iemand een familielid heeft met dementie, deze persoon automatisch ook dementie zal ontwikkelen. Erfelijkheid is slechts één van de vele componenten die van invloed kunnen zijn op het risico op dementie. Factoren in de levensstijl spelen ook een belangrijke rol. Denk hierbij aan roken, hoge bloeddruk, diabetes en gebrek aan lichaamsbeweging.
Het belangrijkste advies om het risico op dementie zoveel mogelijk te verkleinen, is het aanhouden van een gezonde levensstijl. Een gezonde levensstijl betekent regelmatige lichaamsbeweging, gezonde voeding, voldoende slaap en het beheersen van risicofactoren zoals hoge bloeddruk en diabetes. Ook het vermijden van roken en overmatig alcoholgebruik, en het stimuleren van cognitieve activiteit, zoals het lezen van boeken en het doen van puzzels dragen bij.
Als u twijfelt, kunt u ook baat hebben bij genetisch counseling om te bepalen of er een verhoogd risico op dementie bestaat. Dit geeft ook inzicht in de stappen die u kunt nemen om de risico’s te verminderen. Een genetisch counselor brengt de familiegeschiedenis en mogelijke genetische risicofactoren in kaart en adviseert over preventieve maatregelen tegen (erfelijke) dementie.
Mogelijk speelt de vraag over erfelijkheid van dementie, omdat u te maken heeft met een gezinslid met de ziekte. De kans bestaat dat u hierdoor veel vragen heeft en bovendien stress en verdriet ervaart. We helpen u en uw naaste graag met het vinden van de antwoorden. Bovendien kan gespecialiseerde dementiezorg rust bieden, als thuis wonen op een gegeven moment niet meer gaat.
Hoe om te gaan met ‘Niet meer eten en drinken bij dementie’? Leer de juiste benadering in onze blog en bied uw naaste de beste zorg mogelijk.
Verder lezenOm dementie vroeg te herkennen is het belangrijk dat de familie op de hoogte is van de ontwikkeling van de ziekte.
Verder lezenJudith van Meeteren (51) is trots op haar moeder Ria (78), die sinds afgelopen december in het Martha Flora-huis in Goes woont, waar ze persoonlijke dementiezorg krijgt. Judith: “Toen mijn moeder voelde dat ze achteruitging, heeft ze zelf deze krachtige keuze gemaakt.”
Verder lezenBij de eerste signalen ontstaat de onzekerheid, zowel voor de persoon met dementie als zijn of haar familie.
Verder lezen