Frontotemporale dementie: wat is het?

De ziekte van Alzheimer is bij veel mensen bekend, maar dementie kent ook diverse andere varianten. Frontotemporale dementie (FTD) is zo’n minder bekende vorm, maar heeft een even grote impact. Wat is FTD en welke vormen kent het? Dit en meer behandelen we op deze pagina.

Frontotemporale dementie omvat een reeks neurologische aandoeningen die schade toebrengen aan de frontale en temporale hersenkwabben. Dit resulteert in veranderingen op het gebied van gedrag, persoonlijkheid en taalvaardigheid.

Wat is Frontotemporale dementie?

Dementie is een overkoepelende term voor verschillende ziektes die leiden tot progressief en cognitief verlies van dagelijkse vaardigheden. De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer. FTD vormt een klein, maar belangrijk deel van de dementiegevallen. Wat frontotemporale dementie onderscheidt van andere vormen van dementie is de specifieke schade die het aanricht in de frontale en temporale kwabben van de hersenen.

Kenmerken van frontotemporale dementie

FTD wordt vaak beschouwd als een ‘jonge dementie’, omdat het doorgaans optreedt bij mensen jonger dan 65 jaar, hoewel het ook op latere leeftijd kan intreden. Gedragsveranderingen zijn het belangrijkste kenmerk van frontotemporale dementie. Een van de eerste verschijnselen die zich voordoet, is ontremming. Dit kan zich op verschillende manieren manifesteren: opdringerig gedrag, overmatig snoepen en eten, onverantwoorde aankopen doen of er van alles uitflappen.

Daarnaast kunt u ook deze symptomen en kenmerken van frontotemporale dementie tegenkomen:

• Ernstig dwangmatig gedrag
• Verlies van initiatief waardoor iemand steeds passiever wordt
• Steeds slechter voor zichzelf zorgen (zelfverwaarlozing)
• Onrust en rusteloosheid
• Verlies van de woordenschat en het nazeggen van zinnen
• Slikproblemen

Verschillende vormen binnen frontotemporale dementie

Frontotemporale dementie kent verschillende verschijningsvormen. Elke vorm heeft weer zijn eigen kenmerken:

• Gedragsvariant FTD (bvFTD): in deze categorie zijn veranderingen in gedrag en persoonlijkheid typerend. Patiënten vertonen vaak impulsiviteit, missen zelfbeheersing en gaan sociaal ongepast gedrag niet uit de weg.
• Semantische Variant PPA (svPPA): deze variant leidt tot taalproblemen, waaronder met name het moeilijk kunnen begrijpen van woorden en het onthouden van namen.
• Niet-vloeiende Variant PPA (nfvPPA): deze vorm is gerelateerd aan taalstoornissen, waaronder spraakmoeilijkheden en problemen met grammatica.

Effect op mensen met dementie en naasten

De diagnose van FTD is vaak zwaar voor zowel de persoon met dementie als hun naasten. Frontotemporale dementie komt vaak voor op jongere leeftijd, waardoor patiënten nog in de bloei van hun leven zijn. Naasten worden geconfronteerd met de betekenis van frontotemporale dementie en het uitdagende proces van het omgaan met de veranderingen en het verlenen van de juiste zorg.

Diagnose en behandeling

Het is een complex proces om de juiste diagnose te stellen en te begrijpen wat frontotemporale dementie precies inhoudt, vanwege de verscheidenheid aan subtypen en kenmerken. Daarom is het cruciaal om experts zoals neurologen en neuropsychologen in te schakelen voor een accurate diagnose.

Helaas is er momenteel geen genezing voor FTD. De behandeling is voornamelijk gericht op het beheersen van de symptomen en het verbeteren van de kwaliteit van leven, zodat de persoon met deze vorm van dementie een zo fijn mogelijk leven kan leiden. Hierbij kan medicatie horen om gedragsproblemen te beheersen, evenals spraak- en fysiotherapie om de taal- en motorische problemen aan te pakken.

Er is voortdurend onderzoek gaande om meer te begrijpen over de kenmerken van frontotemporale dementie, de onderliggende oorzaken ervan en mogelijke behandelingen. Het identificeren van genetische factoren die te maken hebben met FTD heeft deuren geopend naar mogelijke toekomstige behandelingen.

Particuliere ouderenzorg en frontotemporale dementie

Het kan fysiek en emotioneel uitputtend zijn om de zorg te bieden die mensen met FTD nodig hebben. Particuliere dementiezorg speelt daarom een belangrijke rol bij het omgaan met frontotemporale dementie, vooral in een later stadium.

Een van de belangrijkste kenmerken van de zorg van Martha Flora bij FTD is de gepersonaliseerde aanpak. We stemmen deze volledig af op de individuele behoeften, symptomen en situatie van de persoon. Zorgverleners bij Marthe Flora hebben de flexibiliteit om zich aan te passen aan de steeds veranderende behoeften, waardoor ze de beste zorg en ondersteuning kunnen bieden.